ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΚΑΙ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

Ο ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

 Eίναι ο προστάτης της πόλης του Γαλαξιδίου. Ως ναυτική πόλη η εκκλησία στο όνομά του δεσπόζει στη κορυφή του λόφου ανάμεσα στα δυο λιμάνια της .Ορατός στον επισκέπτη από στεριά και θάλασσα είναι εκεί που ακουμπά πρώτα η ματιά του .πριν χαθεί στην ο ομορφιά του τοπίου.

Από τις αναφορές στη wikipedia ο σημερινός ναός του Αγίου Νικολάου είναι χτισμένος πάνω σε ειδωλολατρικό ιερό που πιθανότατα ήταν το ιερό του «Απόλλωνα Νασιώτα». Τον 7ο αιώνα χτίστηκε ο πρώτος ναός, αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο, ενώ το 1800 οι Γαλαξειδιώτες με δικά τους έξοδα άρχισαν τις εργασίες για την κατασκευή μεγαλύτερου ναού. Το 1900 χτίστηκε η σημερινή εκκλησία. Η απόφαση πάρθηκε από τον δήμαρχο Κωνσταντίνο Παπαπέτρο το 1896. Αρχιτέκτονες ήταν ο Γερμανός Χάγερ και ο Κωνσταντίνος Παπαπέτρος. Η εκκλησία είναι τρίκλιτη βασιλική μετά τρούλου και δύο καμπαναριά όπου βρίσκεται και το Μέγα Ωρολόγιον της πόλης, το οποίο δωρήθηκε το 1908 από τους αδερφούς Νικόλαο και Παύλο Σιδηρόπουλο. Χαρακτηριστικό δείγμα εξαιρετικής τέχνης και βαθιάς θρησκευτικότητας είναι το ξύλινο τέμπλο του ναού (δουλεμένο επί δέκα χρόνια σε ξύλο καρυδιάς) την δεκαετία (1840-1850) τεχνοτροπίας μπαρόκ, αγνώστου τεχνίτη. Εικάζεται, ότι κατασκευαστής είναι ο Μετσοβίτης ξυλογλύπτης Αναστάσιος Μόσχος. Η παράδοση πάντως μιλάει για έναν Μαστρο-Νικόλα από την Ήπειρο.

Φημισμένος ο ναός για το ξυλόγλυπτο τέμπλο του, προσελκύει κάθε χρόνο αμέτρητους πιστούς κι επισκέπτες για να το θαυμάσουν.

 Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΓΑΛΑΞΑ

Η ξεχωριστο τοπίο όπου έχει κτιστεί ο ναός  είναι μοναδικής ομορφιάς. Το υπερυψωμένο κτίσμα μοιάζει πολύ με καράβι και η θέα στο γαλάζιο του Κορινθιακού και τις Πελοποννησιακές ακτές είναι ανυπέρβλητη. Η ονομασία της προέρχεται από την  Κυρά της Θάλασσας, την  Προστάτιδα και Πολιούχο της άλλοτε ποτέ Ανθούσης ‘Επισκοπής Γαλάξων, με έδρα το ιστορικό Γαλαξείδι, (6ος – 9ος μ.Χ.. αιών), σύμφωνα με ένα κατάλογο του Βυζαντινού Αυτοκράτορος Λέοντος ΣΤ’ του Σοφού (886 – 912 μ.Χ..), όπου αναγράφονται όλες οι Μητρoπόλεις και Επισκοπές του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Παναγία ή Θαλασσοκρατούσα, όπως Θαλασσινή στην Άνδρο, Θαλασσήτρα στην Μήλο, Θαλασσομάχησα στην Κρήτη, Καραβοκύρισσα, Γοργόνα Παναγιά και τόσες άλλες θαλασσινές ‘Επωνυμίες, πού προσδίδει κατά καιρούς και εξ αίτίας διαφόρων περιστατικών, τοποθεσιών και σκοπών, ή μεγάλη πίστη και ο άπειρος σεβασμός των ναυτικών προς την Υπεραγία Θεοτόκο. Σύμφωνα με τον Σύλλογο «είναι ή Παναγία πού το Εικόνισμα της δεν έλειπε από κανένα Γαλαξειδιώτικο ιστιοφόρο και πού μαζί με την Εικόνα του Αγίου Νικολάου δεσπόζει και σήμερα στις γέφυρες όλων των σημερινών πλοίων του χριστιανικού κόσμου. 

Είναι ή Παναγία ή Γάλαξα, ή πονετική Μητέρα κάθε ναυτικής ψυχής, ή ελπίδα και βοήθεια των «εν θαλάσση καλώς πλεόντων» , το απάνεμο λιμάνι των καραβιών. Είναι ή Υπεραγία Θεοτόκος την όποία ο Δημιουργός του Ακάθιστου Ύμνου χαιρετίζει μεταφορικά, ως καράβι για όσους θέλουν να σωθούν και ως λιμάνι για τούς ταξιδιώτες τής ζωής. Είναι ή Παναγία τής όποίας τη βοήθεια επικαλείται κάθε Γαλαξειδιώτης και κάθε θαλασσινός, από ναύτης μέχρι καραβοκύρης καπετάνιος.

Είναι ή Παναγία ή Γάλαξα ή Θαλασσοκρατούσα, αυτή πού βρίσκει το μεγαλύτερο αντίκρισμα στη συνείδηση του Γαλαξειδιώτικου και κάθε ευσεβούς ναυτικού λαού, στους θρύλους τής θάλασσας, στις ιστορίες των ναυτικών μας, στα μοιρολόγια, στα τραγούδια, στις λύπες του αποχωρισμού και στις χαρές του γυρισμού.
Την είδαν, τη βλέπουν και θα τη βλέπουν σε όνειρα, σε οράματα, οι θαλασσοδαρμένοι ναυτικοί μας, πάνω στη γέφυρα του πλοίου, να κρατά το τιμόνι, να οδηγεί το πλοίο, να περπατά πάνω στα αφρισμένα κύματα, να προειδοποιεί για κάποιο κακό, να προλαβαίνει το ατύχημα, να προστατεύει, να σώζει από βέβαιο θάνατο, να σβήνει τη φωτιά στ’ αμπάρια, στις μηχανές, να στέλνει σωστικά, να σταματά τον κυκλώνα, να γαληνεύει τη θάλασσα.
Την είδαν και τη βλέπουν, οι μάνες, οι γυναίκες, τα παιδιά, οι συγγενείς, οι φίλοι, να προστατεύει τ’ αγαπημένα τους πρόσωπα πού ταξιδεύουν μακριά πέρα στους ωκεανούς. Πόσες και πόσες θαλασσινές ιστορίες, περιστατικά, γεγονότα, δεν έχουν κεντρικό Πρόσωπο την Παναγία τη Θαλασσοκρατούσα; Πόσοι και πόσοι ναυτικοί μας δεν είναι αυτόπτες μάρτυρες των αναρίθμητων θαυμάτων Της; Πόσες προσευχές, παρακλήσεις, πόσοι ύμνοι και ευχαριστίες δε βγαίνουν κάθε στιγμή από τα χείλη των ναυτικών μας και των οικογενειών τους και δονούν καθημερινά τις καρδιές και τις ψυχές μυριάδων της γης; Αν για κάθε χριστιανό ή Παναγία έχει ξεχωριστή θέση στην ψυχή και στην καρδιά του, για το χριστιανό ναυτικό ή Παναγία ή Γάλαξα ή Θαλασσοκρατούσα αποτελεί τη μόνη, ελπίδα, τη μόνη βοήθεια, το μόνο στήριγμα στο τόσο σκληρό, ευαίσθητο και επικίνδυνο επάγγελμα του. Η Παναγία ή Γάλαξα ή Θαλασσοκρατούσα ενσαρκώνει όλο το μεγαλείο και τη δύναμη, της ναυτικής προστασίας και ελπίδας, πριν, τώρα και πάντοτε, μέχρι συντέλειας των αιώνων.

Η σεπτή και θαυματουργή Εικόνα της, φέρει τον αρχαιότερο τύπο της λατρευτικής Εικόνας της Θεοτόκου, όπως ακριβώς η αυθεντική, που κατά την παράδοση ιστόρησε ο Απόστολος και Ευαγγελιστής Λουκάς.

Πρόσωπο θείο, γλυκό και συγχρόνως επιβλητικό, σαγηνεύει, μαγνητίζει και καθηλώνει τον προσκυνητή.

Η Παναγία Γάλαξα η Θαλασσοκρατούσα!

Με το αριστερό της χέρι κρατά στοργικά στην αγκαλιά της το μικρό Ιησού ('Αριστεροκρατούσα) και με το δεξί της χέρι ευλογεί Γαλαξειδιώτικο ιστιοφόρο Βυζαντινής εποχής, ευρισκόμενο εν πορεία εντός θαλάσσης, ενώ δύο άγγελοι παραστέκονται δεξιά και αριστερά αντίστοιχα.

Το Ιερό αυτό Καθίδρυμα θεμελιώθηκε στις 13/7/2002 και στις 13/10/2005 έγιναν τα Θυρανοίξια του Ιερού Παρεκκλησίου του Ευαγγελιστού Λουκά από τον Πρωτοσύγγελο της Ιεράς Μητροπόλεως και τον σεβαστό Πατέρα Ανδρέα Κονάνο.

Ευχάριστη έκπληξη θα δοκιμάσει σήμερα ο Προσκυνητής, όταν έρθει στο Γαλαξείδι και αποφασίσει να ανέβει εκεί ψηλά στον λόφο της ελπίδας για να προσκυνήσει τα Ιερά Σκηνώματα της Παναγίας Γάλαξας της Θαλασσοκρατούσας. Ιδιαίτερη χαρά και αγαλλίαση θα νιώσει όταν, περνώντας τον φαρδύ διάδρομο με τα πλατύσκαλα μέσα στα ηλιοκαμένα βράχια, ανεβεί από την κεντρική σκάλα πάνω στην μεγάλη βεράντα με την Εκκλησία της Παναγίας στη μέση και ατενίσει από εκεί το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας.
Με δέος θα αντικρύσει αυτή την Ομορφοκκλησιάς με τους δύο εξωτερικούς και τους τέσσερεις εσωτερικούς τρούλους, τις άρτιες καμάρες και θόλους, τα 33 Παράθυρα και τις 7 Θύρες.
Μια Αγιά Σοφιά σε μικρογραφία, αποτελεί πλέον ο Ιερός αυτός Ναός της θείας αρμονίας, ένα ξεχωριστό κόσμημα του Γαλαξειδίου και της ευρύτερης περιοχής, που μελλοντικά θα αποτελέσει ένα ακόμη Πνευματικό Φάρο της Οικουμένης.
Ήδη στο Ισόγειο του μεγαλοπρεπούς αυτού κτηρίου και γύρω από το μικρό παλαιοχριστιανικό Παρεκκλήσι του Ευαγγελιστού Λουκά έχουν σχεδόν διαμορφωθεί οι χώροι, που φιλοξενούν το αρχονταρίκι, την βιβλιοθήκη, την έκθεση και τα γραφεία της Ιεράς Μονής. Κάτω από την μεγάλη βεράντα σε έκταση 230 τ.μ. διαμορφώνονται ήδη οι χώροι που θα στεγάσουν την τράπεζα, την κουζίνα και τα κελιά των Μοναχών.
Μεγάλη τιμή και ευλογία αποτελεί για το Σωματείο η απόφαση του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτη και Σεβαστού Πατέρα κ. Ανδρέα Κονάνου, να εγκαταβιώσει μαζί με την Συνοδεία τουστα Ιερά Σκηνώματα της Παναγίας Γάλαξας της Θαλασσοκρατούσας γι’αυτό και με ιδιαίτερη χαρά το Σωματείο προσέφερε στον Πατέρα Ανδρέα την επ’ αόριστο χρήση όλων των μέχρι τώρα ανεγερθέντων κτηριακών εγκαταστάσεων της Παναγίας της Γάλαξας.

πηγη: http://fokidatv.blogspot.gr/

 εκκλησία της ΑΓΙΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ 

διαθέτει το μοναδικό ηλιακό ρολόι και είναι από τις ελάχιστες που συναντά κανείς διαβαίνοντας το  κεφαλόσκαλό της έναν ζωδιακό κύκλο στο πάτωμα .Το φως του ήλιου υποδεικνύει κάθε φορά και το ανάλογο ζώδιο που έχει την τιμητική του .

Από τις αναφορές στη wikipedia 

Κοντά στον Ναό του Αγίου Νικολάου βρίσκεται ο ναός της ενορίας της Αγίας Παρασκευής. Χτισμένος το 1848, όπως από τα αφιερώματα μαρτυρείται, φιλοξενεί ηλιακό ρολόι. Εισδύοντας ο ήλιος από ένα μικρό στρογγυλό άνοιγμα της οροφής συναντά μια συγκεκριμένη ώρα της ημέρας με θαυμαστή ακρίβεια τις αποτυπώσεις του ζωδιακού κύκλου του καπετάν-Σκούρτη, στο πλακόστρωτο δάπεδο της εκκλησίας.

Μονή Αγίου Σωτήρος

  Λίγο έξω από την πόλη και σε απόσταση 3χλμ μπορείτε να επισκεφθείτε  την Ι. Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρα  ένα μοναστήρι του 12^ου αιώνα με καταπληκτική θέα το Γαλαξίδι και τον κόλπο της Ιτέας και τον Παρνασσό στο βάθος. Έχει σωθεί μόνο το καθολικό. Τα άλλα κτίσματα είναι νεότερα.

Από τις αναφορές στη wikipedia 

Το μοναστήρι βρίσκεται σε υψόμετρο 300 μέτρων σε έναν κοντινό λόφο, νότια του Γαλαξιδιού. Η εκκλησία υπήρχε από τα πρώτα χρόνια της χριστιανοσύνης αλλά ένας καταστροφικός σεισμός στις αρχές του 13ου αιώνα το κατέστρεψε. Ύστερα από παρακλήσεις των κατοίκων ο Δεσπότης της Ηπείρου Δούκας Μιχαήλ Β΄ Άγγελος Κομνηνός έκτισε νέο ναό, γύρω στο 1250 μ.Χ. αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού. Είναι ναΐσκος μονόκλιτος, σταυρεπίστεγος με ορθογώνια κάτοψη. Το 1750 ιδρύθηκε ανδρικό μοναστήρι αλλά ο σεισμός του 1756 γκρέμισε το καθολικό της μονής και έκοψε την παροχή νερού με αποτέλεσμα να ερημωθεί. Το 1927 εγκαταστάθηκαν μερικοί μοναχοί, οι οποίοι όμως έφυγαν 5 χρόνια αργότερα. Η ουσιαστική ανασυγκρότηση της μονής έγινε το 1989, ύστερα από ενέργειες του μητροπολίτη Φωκίδος Αθηναγόρα. Το 1990 εγκαταστάθηκε η μοναχή Ισιδώρα, η οποία επιμελείται το μοναστήρι και τον γύρω χώρο. Αξίζει να σημειωθεί, ότι σε μια κρύπτη της ερειπωμένης εκκλησίας του Αγίου Σωτήρος βρέθηκε το «Χρονικό του Γαλαξειδίου» από τον Κωνσταντίνο Σάθα

"Στην κορυφογραμμή του λόφου δυτικά από το Γαλαξείδι, σε μία συστάδα δένδρων, βρίσκεται το βυζαντινό Μοναστήρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα Χριστού. Η θέα από εκεί είναι μοναδική. Σ' αυτό το μοναστήρι εγκαταβίωσε ο ιερομόναχος Ευθύμιος κι αυτή τη θέα ατένιζε καθημερινά κι ένιωθε υπερηφάνεια για τον τόπο του, χάριν του οποίου, όπως ομολογεί, κοπίασε πολλές νύχτες διαβάζοντας παλαιά βιβλία που σώζονταν στο μοναστήρι για να γράψει το περίφημο Χρονικό του. Το Χρονικό του Γαλαξειδίου αποδείχθηκε ένα σπουδαίο κείμενο της ελληνικής ιστοριογραφίας που καλύπτει γεγονότα οκτώ αιώνων, από το 10ο έως το 18ο αι. μ.Χ. Με ποιητικό λόγο, στη γλώσσα της εποχής, ο ιερομόναχος αφηγείται με θαυμαστή ζωντάνια επιδρομές, μάχες, καταστροφές, δόξες και πάθη, αλλά και την αέναη αναγέννηση της ναυτικής πολιτείας."

Εκδ. Ακρίτας

   Αν σας αρέσουν πολύ οι επισκέψεις στα μοναστήρια μπορείτε να δείτε και το μοναστήρι του προφήτη Ηλία Παρνασίδος με το τέμπλο σε ρυθμό μπαρόκ και τις παλαιές εικόνες. Το Γαλαξίδι μπορεί να είναι το ορμητήριό σας για επισκέψεις τόσο προς την παραλιακή Ιτέα ανατολικά ή τη Ναύπακτο δυτικά , την Ι. Μ. Παναγίας Βαρνάκοβας και το Χρυσό με τις ξακουστές ψησταριές στην περιοχή. Ακόμα έχετε την δυνατότητα να δείτε τόσο την Άμφισσα όσο και τους Δελφούς με το καταπληκτικό αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο με ξακουστότερο από τα εκθέματά του των Ηνίοχο. Ο αρχαιολογικός χώρος είναι πολύ όμορφος με μοναδικό μελανό του σημείο το κλείσιμό του στις 15:00. Η θέα πάνω από των αρχαιολογικό χώρο είναι επιβλητική.